#HetJaarvandeMan: Deze traditionele rolpatronen mogen sneuvelen

Ondanks heel wat bewustwording in de voorbije jaren leven we nog steeds in een maatschappij met een sterke rolverdeling op basis van geslacht. Zo toonde een tijdsbestedingsonderzoek van VUB uit 2015 aan dat mannen gemiddeld meer betaald gaan werken, en dat vrouwen gemiddeld meer huishoudelijke taken en zorg voor de kinderen op zich nemen. Maar willen mannen anno 2020 eigenlijk nog zo’n typisch rollenpatroon? Moet de man altijd het keurslijf van kostwinner bekleden? Of wil hij misschien net meer tijd spenderen aan opvoeding en zorg? Wij plaatsen vraagtekens bij een aantal maatschappelijke stereotypen.

“De zorg voor een baby behoort toe aan de mama.”

Bij het krijgen van een kind kijken we vooral naar de veranderingen in het lichaam van de moeder. Die kunnen we makkelijk waarnemen. Maar wist je dat ook het lichaam van de vader veranderingen ondergaat rond de geboorte van een kind? Zo zakt het testosterongehalte, wat mannen heel wat zorgelijker maakt. Die daling zorgt verder ook voor de vrijgave van oxytocine en dopamine, twee hormonen die verantwoordelijk zijn voor de vorming van de band tussen vader en kind. Hoe meer het testosterongehalte zakt, hoe meer deze hormonen vrijgegeven worden. Dat zorgt ook op lange termijn voor een meer betrokken vader.

Dat er anno 2020 nog wat werk blijft aan de inburgering van vaderlijke zorg blijkt uit de huidige regeling van het vaderschapsverlof. Is 10 dagen verlof bij de geboorte van je kind eigenlijk niet veel te weinig? Een nieuw systeem waarbij mannen meer verlof kunnen nemen om mee voor hun pasgeboren kind te zorgen, zou niet alleen de taak van de net bevallen vrouw verlichten, maar kan mannen ook meer voldoening en tijd geven om een band te krijgen met hun baby.

“In de opvoeding is mama de zachte pool en papa de harde.”

In het patriarchaal model werden de taken in de opvoeding van kinderen duidelijk opgesplitst. Vader vertegenwoordigde de autoriteit, moeder de zorg. Vader kreeg de afstandelijke en harde rol en moeder de nabije en zachte rol. Vandaag ligt ook dit rollenpatroon aan diggelen. Beide ouders treden namelijk vaak aan als de zachte en zorgende ouder. Een fijne ontwikkeling in de zoektocht naar meer ruimte voor toenadering tussen een vader en zijn kind(eren), maar ook een valkuil. Autoriteit blijft uiteraard broodnodig binnen de opvoeding van een kind.

Onderzoek toont aan dat kinderen die weinig of niet in contact kwamen met autoriteit een toekomst kennen als onzekere volwassenen. De gevolgen hiervan zijn uiteenlopend, van respectloosheid tot gewelddadig gedrag. Contact met personen in hogere, leidinggevende functies loopt vanzelfsprekend vaak stroef. Psycholoog en psychotherapeut Jan Hoet is overtuigd van het volgende: “Autoriteit komt niet meer van de hiërarchische top, maar van het samenwerkend netwerk.” Meer weten? Tijdens de workshop ‘De aanwezigheid van vaders versterken: geweldloos verzet en nieuwe autoriteit’ op 19 maart en 2 april wordt hier verder op ingegaan.

“Het huishouden is voor de vrouw.”

Ook de was en plas kwamen vroeger hoofdzakelijk bij de vrouw terecht. Tegenwoordig zijn in veel gezinnen beide partners voltijds werkzaam en is deze klassieke rolverdeling dus niet meer aangewezen, laat staan eerlijk. Veel jongeren vinden het dan ook logisch dat zowel mannen als vrouwen helpen in het huishouden.
Merken zoals Dash maken dit steeds vaker duidelijk in hun reclame met campagnes zoals #ShareTheLoad. (lees verder onder de video)

Zo zien we steeds vaker mannen in beeld schoonmaken of koken. Heel fijn voor mannen die bijvoorbeeld graag achter de kookpotten staan en ook de kans willen krijgen om hun culinaire creaties te showen.

Dat de traditionele rolpatronen langzaam maar zeker sneuvelen, is een belangrijke evolutie die zowel vrouwen als mannen ten goede komt. Zonder stereotype rolverdeling verdwijnen hopelijk heel wat spanningen tussen mannen en vrouwen die samenwerking in de weg staan. Het laat ons toe om naar elkaar toe te groeien, wat niet alleen sociale groei mogelijk maakt, maar ook de groei op heel wat andere vlakken bevordert. Een maatschappij waar het vanzelfsprekend wordt om jezelf te zijn, los van labels of vakjes? Daar tekenen wij met plezier op in.